“Yüzyılın Beyin Cerrahı” Gazi Yaşargil, Nobel Kimya Ödülü sahibi Aziz Sancar, şimdilerde senatör adaylığını açıklayan Mehmet Öz ve son dönemde de Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısının üreticisi Özlem Türeci ve Uğur Şahin çifti… Bu saydığımız isimler dünya çapında bilinen Türk hekimlerden birkaçı fakat şimdi zikredeceğimiz Münci Kalayoğlu ise muhtemelen pek çoğunuzun ilk defa duyacağı bir hekim. Bu yazımızda, yaptığı binlerce nakil ameliyatı ile hem dünyanın hem de ülkemizin cerrahi alandaki gelişiminde çok büyük role sahip olan Münci Kalayoğlu’nu ve kendi hayatını yazdığı “Hatırda Kalanlar” kitabını inceleyeceğiz.
Etiket: hekim
Dünyayı Değiştiren 7 İlaç
İnsanlar binlerce yıldır şifa bulmak amacıyla iksirler içmiş, buharlar solumuş ve merhemler sürmüşlerdir. Ancak çok az sayıdaki ilaç tıbbın temelini sarsacak derecede devrim yaratmıştır. Bu ilaçlardan yedi tanesi, sizleri şaşırtabilecek bazı gerçeklerle birlikte aşağıda listelenmiştir.
Aşılar Sayesinde Unutmuş Olabileceğiniz 4 Hastalık
Bu yazıyı 4 dakikada okuyabilirsiniz Yaygın aşılama, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki birçok tehlikeli ve ölümcül hastalığın azalmasına, hatta neredeyse tamamen ortadan kalkmasına yardımcı oldu. Philadelphia Doktorlar Koleji’nin (The College of Physicians of Philadelphia) online bir kaynağı olan The History of Vaccines'in (Aşılar Tarihi) editörü epidemiyolojist René Najera, "Riski ölçmede çok kötüyüz" diyor ve ekliyor: "Ve bu yüzden, bir… Okumaya devam et Aşılar Sayesinde Unutmuş Olabileceğiniz 4 Hastalık
Eter ve Kloroform
1861’de Amerikan İç Savaşı başlamadan önce eter ve kloroform birkaç yıl boyunca ameliyatta anestezi metodu olarak kullanılıyordu. İkisi de 1840’lı yıllarda geliştirilmesine rağmen kloroform daha çok kullanılıyordu çünkü etkisini daha çabuk gösteriyordu ve yanıcı değildi. Savaş boyunca eter ve özellikle kloroform, on binlerce yaralı askerde ampütasyon ve değişik prosedürleri uygulayan askeri doktorlar için vazgeçilmezdi.
İçimizdeki Gizemin Çözülmesi: Anatominin Babalarının Hikayesi
1539’da Padualı bir hâkimin Vesalius’un çalışmalarına ilgi duymaya başlamasıyla birlikte diseksiyon malzemesi desteği artmış ve idam edilmiş suçluların bedenlerini kullanma izni almıştır. Bu durum, dini sebeplerle anatomi çalışma izni yalnızca hayvanlarla -çoğunlukla maymunlarla- sınırlandırılmış olan Galen’le aralarında belirgin bir farka yol açmıştır. Vesalius, gözlemlerinin Galen’le farklılıklar gösterdiğini ve insanların maymunlarla aynı anatomiyi paylaşmadığını fark etmiştir.
Tıbbın İçinden
Tıp, yaşamı paylaşma sanatıdır derler. Ben bu tanımın yeterli olmadığını düşünüyorum. Doktor, kişi hastalandığında hastasıyla hayatı paylaşmaz, kendi hayatını ortaya koyar onu kurtarmak için… Kendi hayatından, zamanından alır hastasına verir. Böyle kutsal bir meslektir doktorluk. Gelin, hep beraber dünyanın en minik savaşçısı Eliska bebeğin mücadelesini ve her gün, tekrardan kendini tanımak zorunda kalan Henry Molaison'un hikayesini inceleyelim.
COVID-19 Döneminde Ruh Sağlığı
Yeni bir çalışma, COVID-19 hastalarının bakımına dahil olan doktorların, hemşirelerin ve acil durum müdahalecilerinin yarısından fazlasının akut travmatik stres, depresyon, anksiyete, sorunlu alkol kullanımı ve uykusuzluk dahil olmak üzere bir veya daha fazla zihinsel sağlık sorunu için risk altında olabileceğini öne sürüyor. Araştırmacılar, bu akıl sağlığı koşullarının risk seviyesinin, 11 Eylül ve Katrina Kasırgası gibi doğal afetler sırasında gözlemlenen oranlarla karşılaştırılabilir olduğunu buldular.
Tıbbın Babası Hipokrat
Yunan bir hekim olan Hipokrat, klinik bulguların gözlemiyle akılcı sonuçları eşleştirmesi sebebiyle Batı tıbbının babası olarak anılmaktadır. Kendisine atfedilen öğretiler aracılığıyla Hipokrat’ın, hastalıkların tanrılar ve batıl inançlardan ziyade doğal etkenlerden kaynaklanan unsurlar olduğunu düşünen belki de ilk kişi olduğu düşünülmektedir. Tıbbi uygulamanın temellerini belirleyerek ve Hipokrat Yemini aracılığıyla hekimin rolü ve etik üzerinde çığır açan bir görev alarak tıbbın ayrı bir bilimsel söylem olarak kurulmasına yardımcı olmuştur.
COVID-19 Dışı Ölümlerdeki Artış
Bu çalışmada, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ndeki (CDC) toplam ölüm sayılarından COVID-19 kaynaklı ölüm sayıları çıkartıldığında, bazı demografilerde, 2020 yılındaki ölüm oranlarının 2019 yılının aynı dönemindeki ölüm oranlarını geride bıraktığı görülmüştür. Bu zaman aralığı ise Amerika Birleşik Devletleri’nde COVID-19 salgınıyla karşılaşılan ilk üç ayı temsil etmektedir.