Kelime kökeni olarak Çekçe’deki “robota” dan türeyen ve hayatlarımıza 20.yy’ın ortalarından itibaren dahil olan robotlar gerek etik gerek ekonomik gerekse felsefi birçok soru işaretinin etrafında döndüğü güncel tartışma konularından bir tanesidir. Gelişen teknolojinin bir ürünü artan üretim talebinin ise bir çözümü olarak görülmekte olan robotların birer hizmetçi olarak mı kalacakları yoksa yapay zekânın da katkılarıyla birlikte insanlığın yerini alarak adeta onlara birer “efendi” haline mi geleceği yaygın olarak tartışılmaktadır. Mevcut tartışmalara katkıda bulunmak gâyesiyle MERGEN Devri olarak bu haftaki konumuzu robotlar ve yapay zekânın geleceği olarak belirledik ve olası problemlere nasıl çözümler getirilebileceği hususunda beyin fırtınası yapmaya karar verdik.
Ay: Ekim 2021
Taliban’ın Ortaya Çıkışından Günümüze Afganistan
Pakistan Afganistan sınırındaki bir grup medrese öğrencisi ve politik grupların bir araya gelerek temiz bir dini yönetimi hakim kılmak amacı ile Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında Kandahar’da kurulmuştur. Taliban Peştu dilinde öğrenci anlamına gelmektedir.
SSCB ve Afganistan İlişkileri
SSCB’nin Afganistan ile olan ilişkileri 1917 Bolşevik devrimine kadar uzanıyordu. Bu dönemde Lenin Amanullah Han’a Afganistan ile diplomatik temas başlatmak için bir mektup yollamış ve daha da ileri giderek emiri “tek bağımsız müslüman ülkenin hükümdarı” olmak ile övmüştür. Bununla birlikte birçok subay SSCB’ye askeri eğitim almak üzere gitmiş ve döndüklerinde SSCB nüfuzu olarak orduya katılmıştır. Özellikle 1953 yılında Stalin’in yerine geçen Nikita Kruşçev silah ve baskı yerine komşularına ekonomik ve sosyal yollar ile nüfuz etme yoluna gitmiştir. Bu dönemde yoğun bir şekilde silah, para ve askeri teçhizat yardımı yapılmış ve askeriye dışında, imar ve altyapı meselelerinde de Sovyet uzmanları Kabil’e gelmişler ve çeşitli projelerde görev almışlardır. ABD’nin bu dönemde Pakistan ve İran’a yardım yaparken Afganistan’a yapmaması ve bu soruna eğilmemesi de Afganistan’ın SSCB nüfuzu altına girmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Ya Zaman Var Olmasaydı?
“Ya Zaman Var Olmasaydı?”da ünlü İtalyan bilim adamı Carlo Rovelli, kuantum fiziğini anlatmıştır. Bunun yanı sıra yazar, fiziğin geçmişten günümüze doğru evriminden, kendi hayat tecrübelerinden, felsefeden ve modern bilimin dünyayı nasıl yorumladığından da bahsediyor.
Doğa Yasalarının Kökeni -2: Yasaların Egemenliği Yaklaşımı
Doğa yasalarının kökeni yahut varoluş bakımından mahiyeti problemine olası üç çözüm getirilebileceğini söylemiş ve bunlardan ilkini, yani “mutlak olasılıkçı yaklaşımı” serinin bir önceki yazısında incelemiştik. Şimdi ise yine serinin nedensellikle alakalı olan 4.yazısında işaret ettiğimiz “varlıkların içkin özelliklere-tabiatlara” sahip oldukları iddiasıyla da ilişkili olan “yasaların egemenliği yaklaşımını” inceliyoruz.