Ay: Aralık 2020

ÇEVİRİ, Tarihi Makale

Gandhi Suikastı

Furkan BAŞKENT

Gandhi, Hindistan’ın dini gerilimini sona erdirmek için oruçlara ve sorunlu bölgelere ziyaretlere başvurma yoluna gitti. Yine Yeni Delhi’de böyle bir olay esnasında radikal Hindulardan biri olan Nathuram Godse -Gandhi’nin Müslümanlara karşı hoşgörülü tutumunu gerekçe göstererek- ona ölümcül bir şekilde ateş etti. Yaşamı boyunca Mahatma ya da “Büyük Ruh” olarak bilinen Gandhi’nin ikna edici sivil itaatsizlik yöntemleri, başta Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Martin Luther King Jr. olmak üzere tüm dünyadaki sivil haklar hareketlerinin liderlerini etkiledi.

BİLİM

Etki Faktörü ve Bilimsel Makalelerin Güvenilirliği

Burak HANCI

Etki faktörü (impact factor), bir derginin literatüre hangi düzeyde katkı sağladığının, o derginin makalelerine diğer bilim insanlarınca ne kadar başvurulduğunun, başka bir deyişle bilim camiasında nasıl bir “etki” bıraktığının göstergesidir. “Okuduğum makalenin sonuçlarına ne kadar güvenebilirim?” sorusuna cevap ararken dikkat etmemiz gereken hususlardan biri etki faktörüdür.

ÇEVİRİ, Tarihi Makale

Mihver İttifakı

Mehmet Oğuz YALÇIN

Mihver İttifakı, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Güçler’in karşısında yer alan; Almanya, İtalya ve Japonya başkanlığındaki koalisyondur. İttifak, Almanya ve İtalya arasındaki bir dizi anlaşmanın sonucunda doğdu, ardından Roma ve Berlin'i bağlayan bir "Eksen (Axis)” (25 Ekim 1936) ilan edildi. Bu anlaşmayla iki güç, dünyanın bundan böyle Roma-Berlin ekseninde döneceğini iddia etmekteydi. Bunu Sovyetler Birliği'ne karşı Alman-Japon Anti-Komintern Paktı izledi (25 Kasım 1936).

GÜVENLİK

İstihbarat-Genel Bakış

Süleyman Ümit EMANET

İstihabarat sözlük anlamı karşılığı olarak haber alma demektir. Fakat kavram olarak incelendiğinde istihbarat, devletletin veya herhangi bir organizasyonun politika üretme, yol haritası belirleme gibi amaçlarındandan ötürü özel bir takım yöntemler ve araçlar ile veri toplaması ve bu verinin kendine özgü yöntemlerle analize tabi tutulması ve bilgiye dönüştürülmesidir. Kısacası istihbarat, verinin belli bir takım yöntemler ile analiz edilmiş, değerlendirilmiş ve eyleme dönüştürülmüş halidir.

Osmanlı Tarihi, TARİH

Âbide-i Hürriyet Tepesi

Furkan BAŞKENT

Meşrutiyet’in ve 31 Mart Vakası’nın hatırası olarak inşa edilen Âbide-i Hürriyet, bir anıt olmanın yanı sıra Jön Türk ve İttihat ve Terakki Hareketi’nin önde gelen isimlerinin de defnedilmeleriyle zaman içerisinde bir anıt-mezara dönüşmüştür. Siyasi olarak her ne kadar yargılansalar da henüz tarih önünde adil bir şekilde yargılanamamış bu isimlerin, Şişli’de, tam da İstanbul Adalet Sarayı’nın önünde yatıyor olmaları da hayatın enteresan bir tecellisidir. Bu yazımızda Âbide-i Hürriyet ve Âbide-i Hürriyet Tepesi’nde yatan önemli şahsiyetlere değinmeye çalışacağız.

Bilim Felsefesi

Nedensel Kapalılık ve Bilime Yansımaları

Burak HANCI

Bilimin temel fonksiyonu, doğadaki nesneler ile oluşumlar arasında bulunan neden-sonuç ilişkilerini deneyler vasıtasıyla ortaya çıkarmak ve bu ilişkileri yasalar halinde formülize etmektir. Bu fonksiyonunu yerine getirirken de doğal olayları incelediğinden ve onlara ilişkin doğal nedenleri öne sürdüğünden emin olmak zorundadır (ya da zorunda bırakılmıştır). Ayrıca kendi içinde tutarlılığını sağlayabilmek adına ortaya attığı doğal nedenlerin açıklama için yeterli ve güvenilir olduğunu kabul etmek durumundadır. Bu yazımızda nedenselliğin bilimdeki konumunu incelemeye çalışacağız.

Fransa Tarihi

Napoléon Savaşları ve Koalisyonlar-3

Süleyman Ümit EMANET

Napoléon Savaşları ve Koalisyonlar yazı serimizin son bölümünü oluşturan Viyana Kongresi ve VII. Koalisyon Savaşları'nı inceledik.

ÇEVİRİ, Bilimsel Makale

Anti-Antibiyotik

Bünyamin ÖZTEMİZ

Penn State ve Michigan Üniversitesi’ndeki bilim adamları tarafından yapılan yeni araştırmaya göre, antibiyotikle birlikte alınan ucuz, FDA onaylı bir ilaç -kolestiramin- antibiyotiğin antimikrobiyal direnci artırmasını engelliyor. Ekibin bulguları bugün (1 Aralık) eLife dergisinde yayınlandı. Penn State Huck Yaşam Bilimleri Enstitüsü ve Evan Pugh Biyoloji ve Entomoloji Profesörü Andrew Read, “Antimikrobiyal direnç, insanların yaygın bakteriyel enfeksiyonlardan ölmelerine yol açan ciddi bir sorundur.” dedi. “En önemli antibiyotiklerimizin çoğu başarısız oluyor ve seçeneklerimiz tükenmeye başlıyor. Antimikrobiyal dirençle mücadelede yardımcı olabilecek bir terapi oluşturduk: Direncin gelişimine ve ileriye dönük aktarımına yönlendirmeden antibiyotik tedavisine izin veren bir “anti-antibiyotik”

Roma Tarihi, TARİH

Roma Savaş Sanatı-Flavius Vegetius Renatus

Süleyman Ümit EMANET

Roma İmparatorluğu, şüphesiz tarihin en ihtişamlı ve en görkemli İmparatorluklarından birisidir. Yaptığı fetihlerle Kıta Avrupası’nı, Anadolu’yu, Orta Doğu’yu ve Kuzey Afrika’yı yönetimi altına almış; hem karada hem de denizde yayılabildiği kadar yayılımıştır. Bu yayılma ve fütühat doğal olarak güçlü ve teşkilatlı bir ordu ile mümkündür. Roma Ordusu, teşkilatlanması ile eğitim ve taktik doktrinleri ile gerçekten uzun yıllar birçok devletin orduları için (özellikle 15. yüzyıla kadar Avrupa orduları için) örnek teşkil etmiştir.

ÇEVİRİ, Bilimsel Makale

Yaban Arısı Zehri ve Antibiyotikler

Bünyamin ÖZTEMİZ

Pensilvanya Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi’ndeki bilim adamları yaban arısı zehrindeki peptitlerden yeni ve güçlü bir antimikrobiyal molekül tasarladılar. Ekip molekülün yeni bir antibakteriyel ajana dönüştürmeyi umuyor. Yeni gelişen antibiyotik dirençli bakteriler düşünüldüğünde bu olayın büyük bir gelişme olduğu görülüyor. Proceedings of the National Academy of Sciences'da yayınlanan çalışmada, araştırmacılar, yaygın bir Asya yaban arısı türü olan, Vespula lewisii, Kore sarı ceketli yaban arısının oldukça toksik küçük bir proteinini değiştirdiler. Değişiklikler, molekülün bakteri hücrelerini öldürme kabiliyetini artırırken, insan hücrelerine zarar verme kabiliyetini de büyük ölçüde azalttı.