Isaac Newton, en รงok yerรงekimi yasasฤฑ hakkฤฑndaki teorisiyle bilinse de รผรง hareket yasasฤฑyla birlikte "Principia Mathematica" (1686), Avrupa'daki aydฤฑnlanmayฤฑ bรผyรผk รถlรงรผde etkiledi. 1643'te ฤฐngiltere'de Woolsthorpeโde doฤan Isaac Newton, Cambridge รniversitesi'ne ara verdiฤinde ฤฑลฤฑk, kalkรผlรผs ve gรถk mekaniฤi รผzerine teorilerini geliลtirmeye baลladฤฑ.
Diลi bir yeลil aฤaรง kurbaฤasฤฑnฤฑn eลini diฤer kurbaฤa vฤฑzฤฑltฤฑlarฤฑnฤฑn, iniltilerin ve gฤฑcฤฑrtฤฑ seslerinin ortasฤฑnda bulmak iรงin derin bir nefes almasฤฑ yeterlidir. รiftleลme mevsimi boyunca, gรถletler birรงok farklฤฑ tรผrden yรผzlerce erkek kurbaฤanฤฑn potansiyel eลlerine haykฤฑrฤฑลlarฤฑyla yankฤฑlanฤฑr. Diลiler iรงin tรผm bu haykฤฑrฤฑลlar iรงerisinde uygun erkekleri bulmak โboฤuk bir partide bir arkadaลฤฑnฤฑ anlamaya รงalฤฑลmak gibiโ bir zorluk teลkil etmektedir. Ancak araลtฤฑrmacฤฑlar, 4 Mart 2021 tarihli โCurrent Biologyโ dergisinde Amerikan yeลil aฤaรง kurbaฤasฤฑnฤฑn (Hyla cinerea) akciฤerlerini ลiลirerek kulak zarlarฤฑnฤฑ diฤer tรผrlerin seslerine daha az duyarlฤฑ hale getirebileceฤini bildirdiler.
ฤฐnsanlฤฑฤฤฑn ilk gรผnlerinden itibaren insanlar hayatlarฤฑnฤฑ kolaylaลtฤฑracak รงeลitli aletler ve araรงlarฤฑ รผreterek ve geliลtirerek teknolojinin ilk temellerini atmฤฑลlardฤฑr. Gรผnรผmรผzde ise Yunancada sanat-beceri anlamฤฑna gelen โtechneโ ve รงalฤฑลma alanฤฑ anlamฤฑna gelen โlogiaโ sรถzcรผklerinden tรผremiล olan teknoloji, hayatฤฑmฤฑzฤฑn her alanฤฑnda kullanฤฑlmaya baลlamฤฑล, hatta tabiri caizse hayatฤฑmฤฑzฤฑ ele geรงirmiลtir.
Gรผnรผmรผz dรผnyasฤฑnda kendilerine muhtaรง duruma geldiฤimiz, hayatฤฑn olaฤan parรงalarฤฑ haline dรถnรผลen elektrikli alet ve elektronik cihazlar ve bunlarฤฑn da รงalฤฑลabilmesi iรงin yine kendisine muhtaรง olduฤu -olmazsa olmaz- ลey: Elektrik. Peki nasฤฑl ortaya รงฤฑktฤฑ ve keลfedildi? Bu yazฤฑmฤฑzla beraber, manyetizma ve elektriฤin keลif sรผrecine temel geliลmeler ve icatlar รผzerinden kronolojik olarak kฤฑsaca gรถz atacaฤฤฑz.
Gรผnรผmรผz dรผnyasฤฑnda kendilerine muhtaรง duruma geldiฤimiz, hayatฤฑn olaฤan parรงalarฤฑ haline dรถnรผลen elektrikli alet ve elektronik cihazlar ve bunlarฤฑn da รงalฤฑลabilmesi iรงin yine kendisine muhtaรง olduฤu -olmazsa olmaz- ลey: Elektrik. Peki nasฤฑl ortaya รงฤฑktฤฑ ve keลfedildi? Bu yazฤฑmฤฑzla beraber, manyetizma ve elektriฤin keลif sรผrecine temel geliลmeler ve icatlar รผzerinden kronolojik olarak kฤฑsaca gรถz atacaฤฤฑz.
Aydฤฑnlanma, 17. ve 18. yรผzyฤฑllarda, Avrupaโda Tanrฤฑ, akฤฑl, doฤa ve insanlฤฑkla ilgili fikirlerin geniล kabul gรถren bir dรผnya gรถrรผลรผne sentezlendiฤi ve sanat, felsefe ve siyasette devrimci geliลmelere yol aรงan entelektรผel bir harekettir. Aydฤฑnlanma dรผลรผncesinin merkezinde, insanlarฤฑn evreni anlama ve kendi koลullarฤฑnฤฑ iyileลtirme gรผcรผ olan aklฤฑn-nedenselliฤin kullanฤฑlmasฤฑ ve yaygฤฑnlaลtฤฑrฤฑlmasฤฑ vardฤฑ. Rasyonel olan insanฤฑn hedefleri bilgi, รถzgรผrlรผk ve mutluluk olmalฤฑ idi.
Toplum dรผzenini saฤlamak, mevcut dรผzeni meลrulaลtฤฑrmak iรงin otorite sahipleri insanรผstรผ, mutlak doฤru bilgilere sahip olduฤu iddia edilen kurumlarฤฑ kullanmฤฑลlardฤฑr. Bu kurumlar sayesinde huzur iรงinde saltanatlarฤฑnฤฑ sรผrmรผลlerdir. Bahsi geรงilen kurumlar aynฤฑ zamanda toplumlarฤฑ kendi istedikleri gibi biรงimlendirmiลtir. Gรผnรผmรผzde bu gรถrevi รผstlenen kurum bilimdir. Bilim eฤitimin parรงasฤฑ olduฤu iรงin toplumsal davranฤฑลlarฤฑmฤฑzฤฑ yรถnlendirmeyi de amaรงlar.
MERGEN 