Bu yazıyı 3 dakikada okuyabilirsiniz.
Dişi yeşil ağaç kurbağalarının akciğerleri, şişirildiğinde ekstra titreşimlerle rezonans oluşturarak kulak zarına belirli sesleri göndermektedir.
Dişi bir yeşil ağaç kurbağasının eşini diğer kurbağa vızıltılarının, iniltilerin ve gıcırtı seslerinin ortasında bulmak için derin bir nefes alması yeterlidir.
Çiftleşme mevsimi boyunca, göletler birçok farklı türden yüzlerce erkek kurbağanın potansiyel eşlerine haykırışlarıyla yankılanır. Dişiler için tüm bu haykırışlar içerisinde uygun erkekleri bulmak “boğuk bir partide bir arkadaşını anlamaya çalışmak gibi” bir zorluk teşkil etmektedir. Ancak araştırmacılar, 4 Mart 2021 tarihli “Current Biology” dergisinde Amerikan yeşil ağaç kurbağasının (Hyla cinerea) akciğerlerini şişirerek kulak zarlarını diğer türlerin seslerine daha az duyarlı hale getirebileceğini bildirdiler.
Minnesota Northfield’daki St. Olaf Koleji’nde nörotolog olan Norman Lee, dişilerin kulak zarlarının çevresindeki gürültünün filtrelenmesi amacıyla “Akciğerlerin bir nevi gürültü önleyici kulaklıklar gibi çalıştığını düşünüyoruz” diyor.
Kulak zarı, ses dalgaları çarptığında titreşen, dış dünyadan gelen sesleri beyinde işlenen sinyallere dönüştüren gergin bir dokudur. Bizim gibi memeliler için kulak zarları ve akciğerler tamamen alakasız yapılar gibi gözükmektedir. Ancak kurbağaların boğazlarından geçen ve kafalarına giden iki vücut kısmı arasında doğrudan bir bağlantı vardır. Bu bağlantı, kurbağaların kulak zarlarının hem kulağın dışından gelen seslere hem de akciğerlerden gelen titreşimlere ulaşabilmesini sağlar.
Daha önce bir araştırma, bu akciğer-kulak bağlantısının, bir kurbağanın fazladan bir ses girdisi sağlayarak potansiyel bir eşin çağrısını saptama yeteneğini artırabileceğini ima etmişti. Ancak bu hipotez, çalışmayı Minnesota Üniversitesi’nde yürüten Lee ve arkadaşları tarafından sonuca ulaştırılamadı.
Araştırmacılar dişi kurbağalara bir dizi ses çaldıklarında, 1.400 ile 2.200 hertz arasında garip bir şey oldu. Bu aralık içinde, kurbağaların şişirilmiş akciğerleri ekstra titreşimlerle rezonansa girdi ve kulak zarının hareketi ortalama olarak 4 ila 6 desibel civarında sessiz hale geldi.
Lee, “Bu bir kurbağa tarafından dikkate eğer bir fark,” diyor. Akciğerlerin ekstra titreşimleri, bir şekilde kulak zarındaki aynı frekanstaki sesleri ortadan kaldırarak bu aralıktaki hassasiyeti azaltmaktadır.
Duyarlılıktaki bu düşüş, bir erkek yeşil ağaç kurbağasının vıraklamasının en belirgin iki frekansı arasına denk gelmektedir, bu da şişirilmiş akciğerlerin bir dişinin kendi türünü duyma yeteneğini “etkilemediğini” göstermektedir. Ancak bu aralık “boğa kurbağaları” ve “havlayan ağaç kurbağaları” gibi genellikle aynı göletlerde eş arayan beş türün baskın sıklığıyla çakışmaktadır. Araştırmacılar, akciğerlerin kulak zarındaki bu sesleri ne kadar kesin olarak susturduğunun belirsizliğini koruduğunu; ancak net etkinin “dişilerin kendi türlerinden olan çağrılara odaklanmasına izin veren çevresel gürültüdeki önemli bir azalma olduğunu” belirtmektedirler.
Austin’deki Texas Üniversitesi’nde evrimsel biyolog olan Mike Ryan, “Bu makale beni büyük ölçüde şaşırttı” diyor. “Bu çalışma bize kulak zarının işlevinin statik olmadığını, kurbağa için önemli olmayan frekanslara duyarlılığı azaltacak şekilde akciğerler tarafından dinamik olarak değiştirilebileceğini göstermektedir.”
Ryan, bu kurbağaların gerçekten gürültülü ortamlarda olduğunu ve ilgili sinyalleri bulmak için beyinde tüm bu gürültüyü elekten geçirmenin çok fazla işlem gücü gerektirdiğini söylemektedir. Ryan, “Akciğerin bu marifeti sesleri daha beyne ulaşmadan önce gerçekten temizliyor” diye belirtmektedir. “Akciğerlerin işitmede doğrudan bir rol oynadığını düşünmüyoruz, ancak bunun çalışma şekli gerçekten de oldukça harika.”
MERGEN 